Τα βλίτα (Amaranthus spp.) είναι χόρτα ιδιαίτερα δημοφιλή τους καλοκαιρινούς μήνες στην ελληνική κουζίνα τόσο ως βραστή σαλάτα, όσο και σε διάφορες άλλες εκτελέσεις (π.χ πίτες ή σούπες). Συνήθως βράζονται και σερβίρονται με λάδι, λεμόνι και αλάτι, ενώ βρίσκουμε διάφορες ποικιλίες – είδη βλίτων ανά περιοχή. Τα φύλλα τους είναι τρυφερά και έχουν μια ήπια, ελαφρώς γλυκιά γεύση.
Τι οφέλη έχουν;
Αποτελούν πλούσια πηγή βιταμινών
Τα βλίτα είναι εξαιρετικά πλούσια σε βιταμίνες, προσφέροντας σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α, βιταμίνης C, βιταμίνης Κ και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Έτσι, η κατανάλωσή τους συνδέεται με διάφορα οφέλη για την υγεία όπως η βελτίωση της πεπτικής υγείας, η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και η υποστήριξη της υγείας των ματιών και των οστών με την βοήθεια κυρίως των βιταμινών Α και C. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β που βρίσκονται στα βλήτα, είναι σημαντικές για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, την παραγωγή ενέργειας και τη διατήρηση της υγείας του δέρματος. Τα βλίτα για την ακρίβεια, παρουσιάζουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις βιταμίνης Κ, σε σχέση με τα υπόλοιπα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η βιταμίνη Κ συμβάλει στην ενίσχυση της οστικής πυκνότητας, αλλά και στην πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ.
Είναι πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία
Τα βλίτα είναι επίσης πλούσια σε διάφορα μέταλλα και ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την καλή υγεία, όπως είναι ο σίδηρος, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός και το μαγγάνιο. Πιο συγκεκριμένα:
Σίδηρος: Ο σίδηρος είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη μεταφορά οξυγόνου στο σώμα. Η κατανάλωση βλήτων μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της αναιμίας, ειδικά σε άτομα που ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή
Ασβέστιο: Τα βλίτα περιέχουν επίσης ασβέστιο, το οποίο είναι απαραίτητο για την υγεία των οστών και των δοντιών, καθώς και για την καλή λειτουργία των μυών και του νευρικού συστήματος
Μαγνήσιο: Το μαγνήσιο στα βλίτα συμβάλλει στην ενέργεια, τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και τη διατήρηση της υγείας των οστών και των μυών.
Μας παρέχουν φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά
Τα βλίτα αποτελούν ακόμη μια εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, στη διατήρηση της υγείας του εντέρου και στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης στο αίμα. Επιπλέον, συμβάλλουν στον έλεγχο του βάρους, αυξάνοντας την αίσθηση κορεσμού. Τα βλίτα περιέχουν ακόμη αντιοξειδωτικές ενώσεις, που μας προστατεύουν, μειώνοντας τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος.
Βλίτα και παρενέργειες
Παρ’ όλο που τα βλίτα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και προσφέρουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία, ωστόσο υπάρχουν και ορισμένες αρνητικές παρενέργειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Ακολουθούν οι κυριότερες από αυτές:
Οξαλικά οξέα: Τα βλίτα είναι πλούσια σε οξαλικά οξέα, τα οποία μπορεί να είναι επιβλαβή για ορισμένα άτομα. Τα οξαλικά μπορούν να συνδεθούν με ασβέστιο μέσα στο σώμα μας και να σχηματίσουν οξαλικά άλατα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν ή να επιδεινώσουν την νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά).
Υπερβολική κατανάλωση ινών: Η υπερβολική κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως φουσκώματα, αέρια, και κολικούς, κυρίως σε άτομα που δεν είναι συνηθισμένα σε μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες.
Αλλεργικές αντιδράσεις: Αν και σπάνιες, οι αλλεργικές αντιδράσεις στα βλήτα δεν είναι απίθανες. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δερματικά εξανθήματα, κνησμό, ή ακόμα και σοβαρότερες αντιδράσεις όπως δυσκολία στην αναπνοή. Όσοι γνωρίζουν ότι έχουν αλλεργία σε φυτά της οικογένειας Amaranthaceae πρέπει να αποφεύγουν τα βλήτα.
Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα: Τα βλίτα μπορεί να επηρεάσουν τη δράση ορισμένων φαρμάκων, όπως για παράδειγμα τα αντιπηκτικά. Η υψηλή περιεκτικότητα των βλήτων σε βιταμίνη Κ μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων, γι’ αυτό και οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους.
Τα βλίτα, λοιπόν, είναι ένα πολύτιμο λαχανικό για τη διατροφή μας. Ωστόσο, όπως με όλες τις τροφές, είναι σημαντικό να καταναλώνονται με μέτρο και να λαμβάνονται υπόψη οι προαναφερθείσες παρενέργειες.
Κωνσταντίνα Παπαδημητρίου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
diatrofi
