Γιατί σηκώνουμε το μανίκι και κάνουμε το εμβόλιο στο μπράτσο; Μήπως θα μπορούσαμε να εμβολιαζόμαστε σε άλλο σημείο, όπως για παράδειγμα στον μηρό; Υπάρχει σοβαρός επιστημονικός λόγος
Εκατομμύρια άτομα έχουν «σηκώσει» τα μανίκια και έχουν εμβολιαστεί κατά της λοίμωξης Covid-19 που προκαλεί ο νέο κορωνοϊός SARS-CoV-2.
Γιατί όμως σηκώνουμε το μανίκι και κάνουμε το εμβόλιο στο μπράτσο; Μήπως θα μπορούσαμε να εμβολιαζόμαστε σε άλλο σημείο, όπως για παράδειγμα στον μηρό;
Φυσικά, το εμβόλιο του κορωνοϊού δεν είναι το μόνο που γίνεται στο μπράτσο του δεξιού ή αριστερού χεριού (ανάλογα με το ποιο είναι κυρίαρχο) αφού τα περισσότερα εμβόλια γίνονται ενδομυϊκά στον δελτοειδή μυ. Φυσικά υπάρχουν και άλλα εμβόλια που χορηγούνται από του στόματος, όπως για παράδειγμα του ροταϊού ενώ άλλα γίνονται υποδόρια, όπως το MMR.
Γιατί όμως ο δελτοειδής μυς είναι το προτιμητέο σημείο για τη χορήγηση του ενός εμβολίου;
Οι μυς έχουν ανοσοκύτταρα
Οι μυς αποτελούν εξαιρετική οδό χορήγησης εμβολίων επειδή ο μυϊκός ιστός περιέχει σημαντικά ανοσοκύτταρα. Τα τελευταία αναγνωρίζουν το αντιγόνο, ένα μικρό τμήμα του ιού ή του βακτηρίου που φέρει το εμβόλιο ώστε να παραχθεί η ανοσοαπόκριση όταν εισαχθεί στον ανθρώπινο οργανισμό. Στην περίπτωση του εμβολίου για τη νόσο Covid-19, το εμβόλιο δεν εισάγει στον οργανισμό αντιγόνο αλλά «οδηγίες» για την παραγωγή αντιγόνων. Τα ανοσοκύτταρα του μυϊκού ιστού παίρνουν τα αντιγόνα και τα διοχετεύουν στους λεμφαδένες. Η χορήγηση λοιπόν του εμβολίου στον μυϊκό ιστό βοηθά στην εστιασμένη δράση του, επιτρέποντας στα ανοσοκύτταρα να «σημάνουν συναγερμό» στα υπόλοιπα ανοσοκύτταρα και να αρχίσουν να δουλεύουν.
Μόλις το εμβόλιο αναγνωριστεί από τα ανοσοκύτταρα του μυ, αυτά αναλαμβάνουν να μεταφέρουν το αντιγόνο στα λεμφικά αγγεία, τα οποία με τη σειρά τους μεταφέρουν τα ανοσοκύτταρα που φέρουν αντιγόνο στους λεμφαδένες. Οι λεμφαδένες, βασικά συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος, περιέχουν περισσότερα ανοσοκύτταρα που αναγνωρίζουν τα αντιγόνα των εμβολίων και ξεκινούν τη διαδικασία δημιουργίας αντισωμάτων.
Συστάδες λεμφαδένων βρίσκονται σε περιοχές κοντά στα σημεία που συνήθως χορηγούνται τα εμβόλια. Για παράδειγμα, πολλά εμβόλια εγχύονται στο δελτοειδή μυ επειδή είναι κοντά στους λεμφαδένες που βρίσκονται ακριβώς κάτω από τη μασχάλη. Όταν τα εμβόλια χορηγούνται στο μηρό, τα λεμφικά αγγεία δεν έχουν μεγάλη διαδρομή να κάνουν για να φτάσουν στο σύμπλεγμα λεμφαδένων στη βουβωνική χώρα.
Εστιασμένη δράση
Ο μυϊκός ιστός τείνει επίσης να διατηρεί τη δράση του εμβολίου τοπικά εστιασμένη. Η χορήγηση του στον δελτοειδή μυ μπορεί να οδηγήσει σε τοπική φλεγμονή ή πόνο στο σημείο της έγχυσης. Επίσης κάποια εμβόλια που εγχέονται στον λιπώδη ιστό, αυξάνουν την πιθανότητα ερεθισμού και φλεγμονής επειδή ο λιπώδης ιστός έχει μειωμένη παροχή αίματος, οδηγώντας σε κακή απορρόφηση ορισμένων συστατικών του εμβολίου.
Τα εμβόλια που περιλαμβάνουν τη χρήση ανοσοενισχυτικών -ή συστατικών που ενισχύουν την ανοσοαπόκριση στο αντιγόνο- πρέπει να χορηγούνται σε μυ για να αποφευχθεί εκτεταμένος ερεθισμός και φλεγμονή. Τα ανοσοενισχυτικά στοιχεία δρουν με διάφορους τρόπους για να προκαλέσουν μια ισχυρότερη ανοσοαπόκριση.
Ωστόσο ένας ακόμη καταλυτικός παράγοντας για το σημείο χορήγησης του εμβολίου είναι το μέγεθος του μυός. Ενήλικες και παιδιά ηλικίας τριών και άνω τείνουν να λαμβάνουν τα εμβόλια στον δελτοειδή μυ που βρίσκεται στο άνω μέρος του βραχίονα. Τα μικρότερα παιδιά λαμβάνουν τα εμβόλια στον μηρό επειδή οι μυς των βραχιόνων τους είναι μικρότεροι και λιγότερο αναπτυγμένοι.
Ένα άλλο ζήτημα κατά τη χορήγηση του εμβολίου είναι η ευκολία χορήγησης και η άνεση του ασθενούς. Μπορείτε να φανταστείτε να βγάλετε το παντελόνι σας σε μια κλινική όπου πραγματοποιούνται μαζικοί εμβολιασμοί; Ενώ το να σηκώσετε το μανίκι σας είναι σαφώς πιο εύκολο και προτιμητέο.
Οι μολυσματικές ασθένειες που προκαλούν επιδημίες για να περιοριστούν γρήγορα απαιτούν εκτεταμένους εμβολιασμούς με σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για αυτούς τους λόγους, λοιπόν, προτιμάται ο εμβολιασμός στο χέρι καθώς το άνω μέρος του βραχίονα είναι εύκολα προσβάσιμο.
ygeiamou
