Ο «εφιάλτης» της επισιτιστικής κρίσης πλανιέται πάνω από πολλές χώρες, φέρνοντας τον πλανήτη στα πρόθυρα ενός λιμού.
Ο δείκτης της πείνας παγκοσμίως βρίσκεται σε πρωτοφανή επίπεδα, με περίπου 276 εκατομμύρια ανθρώπους να αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη τροφίμων και τουλάχιστον τρεις χώρες να κινδυνεύουν με λιμό.
Με τις τιμές των τροφίμων να εκτοξεύονται, τις αλυσίδες εφοδιασμού να διαταράσσονται και την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία να εμποδίζει την πρόσβαση σε ζωτικά αποθέματα, οι ειδικοί φοβούνται ότι η κρίση μπορεί να βαθύνει.
Πώς φτάσαμε εδώ
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αναπτύχθηκε σε τρία στάδια, δήλωσε ο Charles Owubah, επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Action Against Hunger, και έχει τις ρίζες της σε μια σειρά επισιτιστικών κρίσεων.
1. Οι συγκρούσεις οδήγησαν πολλές από αυτές τις κρίσεις, δήλωσε ο Owubah, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών που έμοιαζαν με λιμό και εμφανίστηκαν στην Αιθιοπία, το Νότιο Σουδάν και την Υεμένη πέρυσι. Άλλες, συχνά αλληλένδετες αιτίες, όμως, περιλαμβάνουν οικονομικά σοκ και, όλο και περισσότερο, ακραίες καιρικές συνθήκες. Σχεδόν 14.000 άνθρωποι στη νότια Μαδαγασκάρη βρέθηκαν στα πρόθυρα του λιμού το 2021 μετά τη χειρότερη ξηρασία της περιοχής τα τελευταία 40 χρόνια.
2. Η πανδημία της Covid-19 ξέσπασε καθώς οι προσπάθειες για επίλυση των προβληματών είχαν εξαντληθεί και την ίδια ώρα οι κυβερνήσεις πολλών φτωχών χωρών αντιμετώπιζαν τεράστιες δυσκολίες να χειριστούν την κατάσταση, δήλωσε ο Owubah. Τα λουκέτα εμπόδισαν τους μικροκαλλιεργητές να φυτέψουν σε χώρες που κινδύνευαν ήδη από ελλείψεις τροφίμων. Αυτοί οι αγρότες αποτελούν συχνά τη ραχοκοκαλιά των επισιτιστικών συστημάτων, οπότε οι περιορισμοί έστειλαν περισσότερους ανθρώπους να πέσουν σε επισιτιστική ανασφάλεια. Αυτοί οι περιορισμοί έχουν αρθεί, αλλά οι αλυσίδες εφοδιασμού εξακολουθούν να είναι χαοτικές και οι τιμές των λιπασμάτων και των καυσίμων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.
3. Η σύγκρουση στην Ουκρανία επιδεινώνει την κρίση, πρόσθεσε. Η Ουκρανία και η Ρωσία παρέχουν περίπου το 30% του σιταριού και του κριθαριού σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί παγκοσμίως από τότε που διακόπηκαν οι προμήθειες αυτές. Εάν η κρίση συνεχιστεί με τον τρέχοντα ρυθμό, επιπλέον 47 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως θα μπορούσαν να βρεθούν ένα βήμα πριν από την πείνα, δήλωσε στο Politico ο Shaza Moghraby του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ.
Η Parvin Ngala, περιφερειακή διευθύντρια στην Oxfam, μια φιλανθρωπική οργάνωση, πρόσθεσε μια τέταρτη εξήγηση: Έλλειψη πολιτικής βούλησης. Κατά την τελευταία δεκαετία, έχουν δημιουργηθεί όλο και πιο ακριβή συστήματα για την πρόβλεψη των επισιτιστικών κρίσεων. Όμως, δεν έχουν ενεργοποιήσει «τους πόρους για να παρέχουν στη συνέχεια πραγματική υποστήριξη στις κοινότητες ώστε να είναι σε θέση να την αποτρέψουν», είπε.
Τι πρέπει να γίνει τώρα
Το πρώτο βήμα, δήλωσε ο Owubah, είναι να αποκτήσουμε πρόσβαση στα αποθέματα τροφίμων στην Ουκρανία. Τα περισσότερα αποθέματα συνήθως μεταφέρονται μέσω των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας, τα οποία η Ρωσία μπλοκάρει.
Ο πρόεδρος της Σενεγάλης, Macky Sall, ο οποίος προεδρεύει της Αφρικανικής Ένωσης, δήλωσε στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βιντεοκλήση την Τρίτη ότι πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να απελευθερωθούν τα σιτηρά και να διασφαλιστεί ότι θα φτάσουν στις αγορές «για να αποφευχθεί ένα καταστροφικό σενάριο ελλείψεων και γενικευμένων υψηλών τιμών», ανέφερε ο Guardian.
Και οι ανθρωπιστικές απαντήσεις στις υπάρχουσες κρίσεις χρειάζονται κονδύλια. Το WFP δήλωσε ότι χρειάζεται 21,5 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος. Χωρίς αυτή τη χρηματοδότηση, θα υπάρξει «αντιστροφή των αναπτυξιακών κερδών και της προόδου που έχει επιτευχθεί εδώ και χρόνια», δήλωσε ο Moghraby.
Με πολλές πληγείσες χώρες να είναι βυθισμένες στο χρέος, η Ngala δήλωσε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο ελάφρυνσης του χρέους, το οποίο «θα μπορούσε να απελευθερώσει πολλούς πόρους που θα μπορούσαν να ανακατευθυνθούν προς άμεση στήριξη».
Τι πρέπει να γίνει σύντομα
Οι συγκρούσεις, οι εξελίξεις σε ό,τι αφορά το κλίμα και οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκες που προκύπτουν απροειδοποίητα, θα συνεχίσουν να επηρεάζουν την παραγωγή και τη μεταφορά τροφίμων. Ο Owubah τονίζει ότι το κλειδί είναι να διασφαλιστεί ότι τα εμπόδια αυτά δεν θα οδηγήσουν σε μια ευρύτερη κρίση.
Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη χρηματοδότηση στις κοινότητες ώστε να αντιδρούν γρήγορα στις προκλήσεις αυτές. Σημαίνει επίσης ότι πρέπει να γίνουν επενδύσεις ώστε να μετριαστεί ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στα επισιτιστικά συστήματα. Και οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία έχουν αποδείξει πόσο μεγάλη σημασία έχει αυτή η ενίσχυση σε τοπικό επίπεδο.
