Όταν αισθανόμαστε πόνο, συνηθίζουμε να ανοίγουμε το συρτάρι με τα παυσίπονα και να παίρνουμε αυτό που ξέρουμε ότι θα μας ανακουφίσει ανά περίσταση. Σίγουρα σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουμε πολλές επιλογές. Υπάρχουν, ωστόσο, φάρμακα της Φύσης που μπορεί να έχουν παυσίπονη δράση και να μας απαλλάξουν από όλες τις παρενέργειες που μπορεί να έχουν τα φάρμακα στον οργανισμό μας, τα οποία κι εγώ ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, συστήνω σε πολλές περιπτώσεις και χρησιμοποιώ κι εγώ η ίδια. Είναι ένα από αυτά το τζίντζερ; Ας δούμε τι λένε οι έρευνες, μιας και έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 8 τυχαιοποιημένες, double-bind μελέτες με placebo όσον αφορά το τζίντζερ και τον πόνο.
Ειδικά όσον αφορά τον αθλητισμό, οι περισσότεροι αθλητές χρησιμοποιούν φάρμακα, μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη, όπως η ιβουπροφαίνη, για να καταπολεμήσουν τη φλεγμονή. Δεν τη χρησιμοποιούν, μάλιστα, μόνο για τη φλεγμονή, αλλά και με προφυλακτική χρήση, πριν από κάποια συμμετοχή σε αθλητικές διοργανώσεις για πρόληψη του πόνου και τη φλεγμονής, κάτι που δεν έχει διερευνηθεί αρκετά κι ενέχει κινδύνους, όπως γαστρεντερικό πόνο, αιμορραγία, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια. Μια μελέτη, συγκεκριμένα, μάλιστα έδειξε ότι χιλιάδες μαραθωνοδρόμοι που έπαιρναν παυσίπονα πριν τον αγώνα, παρουσίαζαν 5 φορές μεγαλύτερη συχνότητα σε βλάβες οργάνων (9 νοσηλεύτηκαν εκ των οποίων 3 με νεφρική ανεπάρκεια μετά από ιβουπροφαίνη, 4 με γαστρορραγία μετά από ασπιρίνη και 2 με έμφραγμα μετά από ασπιρίνη). Απεναντίας, κανένα περιστατικό δεν υπήρξε από την ομάδα ελέγχου, ενώ φάνηκε ότι τα αναλγητικά δεν λειτούργησαν καν ως μέτρο πρόληψης του πόνου.
Τι συμβαίνει με την περίπτωση του τζίντζερ; Στη μελέτη των μαραθωνοδρόμων, η πιο κοινή παρενέργεια ήταν οι γαστρεντερικές κράμπες. Το τζίντζερ, ωστόσο, σε αντίθεση με την ασπιρίνη και την ιβουπροφαίνη ή τα ανάλογα φάρμακα, μπορεί να βελτιώσει τη γαστρεντερική λειτουργία, παρουσιάζοντας μάλιστα και δράση κατά της ναυτίας, κάτι που πολλοί αθλητές αντοχής χρειάζονται.
Όσον αφορά τον μυϊκό πόνο, υπάρχουν τουλάχιστον 8 τυχαιοποιημένες, διπλές-τυφλές, με εικονικό φάρμακο μελέτες σχετικά με τη δράση του τζίντζερ για τα πάντα, από οστεοαρθρίτιδα μέχρι ευερέθιστο έντερο, ημικρανίες και πόνους περιόδου.
Σε γενικές γραμμές, τα εκχυλίσματα τζίντζερ, όπως η σκόνη τζίντζερ που μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο, βρέθηκε ότι είναι κλινικώς αποτελεσματικά ως παυσίπονοι παράγοντες με καλύτερο προφίλ ασφάλειας σε σχέση με τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Το τζίντζερ φάνηκε να λειτουργεί καλύτερα σε κάποιες μελέτες σε σχέση με άλλες, το οποίο είναι πιθανό να οφείλεται εν μέρει στη δυνατή σχέση δόσης και δράσης και την ευρεία κλίμακα δόσεων μεταξύ των μελετών (60-2000mg εκχυλίσματος την ημέρα). Όσον αφορά τη μείωση του πόνου, τα καλύτερα αποτελέσματα ήρθαν με 1,5-2 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή 1 γεμάτο κουταλάκι του γλυκού σκόνη τζίντζερ.
Τα φάρμακα λειτουργούν κατασταλτικά σε ένα ένζυμο (κυκλοοξυγενάση-2 COX-2), αλλά το πρόβλημα είναι ότι καταστέλλουν και το ένζυμο κυκλοοξυγενάση-1 (COX-1), το οποίο έχει οφέλη, όπως την προστασία του εσωτερικού του στομάχου και του εντέρου. Εφόσον η καταστολή του COX-1 ενζύμου σχετίζεται με γαστρεντερικό ερεθισμό, αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι η επιλεκτική καταστολή του COX-2, δηλαδή του φλεγμονώδους ενζύμου. Όπως φαίνεται από έρευνες, δύο ουσίες του τζίντζερ δεν επηρέασαν καθόλου το COX-1, το «καλό» ένζυμο, αλλά θα μπορούσαν να μειώσουν δραματικά το COX-2, το προφλεγμονώδες.
Στους μυϊκούς πόνους, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει έντονη δράση. Όταν δόθηκε 1 κ.γ. τζίντζερ σε ποδηλάτες πριν τον αγώνα, δεν παρουσιάστηκε διαφορά στον μυϊκό πόνο των ποδιών. Αυτό που μπορεί να συμβαίνει, όμως, είναι να συμβάλλει καθημερινά στη βελτίωση του μυϊκού πόνου. Η λήψη τζίντζερ για 5 συνεχόμενες ημέρες φαίνεται να επιταχύνει την ανάρρωση και αποκατάσταση της δύναμης, έπειτα από μια έντονη προπόνηση με πολλά βάρη. Κι αν συγκεντρώσουμε όλες τις μελέτες μαζί, θα δούμε ότι μια δόση τζίντζερ μπορεί να μην έχει κάποια ιδιαίτερη επίδραση στον πόνο, αλλά η λήψη 1-2 κ.γ. για μερικές ημέρες ή εβδομάδες σε κάποιο smoothie ή όπου αλλού, μπορείτε να μειώσετε τον πόνο και την ενόχληση και να επιταχύνετε την αποκατάσταση της μυϊκής σας δύναμης.
Όλα αυτά, λοιπόν, ισχύουν για τη σκόνη τζίντζερ. Όσον αφορά το φρέσκο τζίντζερ, υπάρχουν μεν όλα τα ευεργετικά συστατικά (τζιντζερόλη, τζιντζερδιόλη, τζιντζερδιόνη), αλλά ο πιο δυνατός αντιφλεγμονώδης παράγοντας (shogaol) βρίσκεται σε μεγαλύτερη ποσότητα στη σκόνη, κάτι που δικαιολογεί τη χρήση του αποξηραμένου τζίντζερ στην παραδοσιακή ιατρική για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών λόγω οξειδωτικού στρες και φλεγμονής.
Απ’ ό,τι φαίνεται, μάλιστα, όλα τα συστατικά του τζίντζερ δρουν συνεργατικά, δίνοντας το μέγιστο όφελος στη μείωση της φλεγμονής, κάτι που αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι είναι καλύτερο να προτιμάμε ολόκληρη την τροφή από μέρη της ή συστατικά της σε συμπλήρωμα.
Αν έχετε φρέσκο τζίντζερ στο σπίτι, μπορείτε να αυξήσετε τα οφέλη του και τη συγκέντρωση του αντιφλεγμονώδους παράγοντα ζεσταίνοντάς το. Σύμφωνα με έρευνα για την επίδρασή του σε μυϊκούς πόνους μετά τη λήψη για 11 ημέρες 1 κ.γ. ωμό τζίντζερ ή τζίντζερ που έχει βράσει για 3 ώρες, φάνηκε ότι υπήρξε σημαντική μείωση στον μυϊκό πόνο και στις δύο περιπτώσεις.
Δεν μένει, λοιπόν, παρά να το δοκιμάσετε για μέτρια έως μεγάλη μείωση μυϊκού πόνου μετά από άσκηση.
Δέσποινα Μαρσέλου
Κλινική διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα
getactive
