Ο όγκος των πληροφοριών στις οποίες έχει πρόσβαση πλέον ο καταναλωτής είναι πολύ μεγάλος μέσω της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου, του έντυπου αλλά και ηλεκτρονικού τύπου.
Ωστόσο η δημοσίευση πληροφοριών κυρίως στο διαδίκτυο είναι πολλές φορές ανυπόγραφη και παραπλανητική χωρίς να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να πιστεύουν σε πολλούς διατροφικούς μύθους. Ας δούμε κάποιους που θα πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε.
Μύθος 1: Τα οργανικά τρόφιμα είναι αυτομάτως και υγιεινά
Οι περισσότεροι καταναλωτές αγοράζοντας οργανικά τρόφιμα θεωρούν πως είναι πάντα η καλύτερη επιλογή σε σύγκριση με τα συμβατικά. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε ότι δεν πρόκειται για καλύτερη επιλογή σε ό,τι αφορά την περιεκτικότητά τους σε λίπος, ζάχαρη ή αλάτι, αλλά σε ό,τι αφορά στην έκθεση των συστατικών τους σε φυτοφάρμακα κι εντομοκτόνα. Έτσι λοιπόν μπορούμε να τα προτιμούμε αν θέλουμε να μειώσουμε την έκθεση του οργανισμού μας αλλά και του περιβάλλοντος στα βλαβερά αυτά συστατικά, αλλά όχι γιατί πρόκειται για τρόφιμα χαμηλά σε λιπαρά, ζάχαρη, θερμίδες κτλ.
Μύθος 2: Οι σαλάτες είναι η καλύτερη επιλογή στον κατάλογο ενός εστιατορίου
Πολλοί από εμάς θέλοντας να προσέξουμε τη διατροφή μας και το βάρος μας καταφεύγουμε πάντα σε κάποια σαλάτα όταν πρόκειται να γευματίσουμε εκτός σπιτιού. Είναι όμως πραγματικά η πιο υγιεινή επιλογή στον κατάλογο ενός εστιατορίου; Η απάντηση εξαρτάται από τα συστατικά μιας σαλάτας. Αν για παράδειγμα περιέχει συστατικά όπως τηγανητό κοτόπουλο, αλλαντικά, λιπαρά τυριά και σως, τότε μάλλον δεν πρόκειται για την καλύτερη επιλογή μιας κι ένα φιλέτο κοτόπουλου με λαχανικά μπορεί να αποτελέσει μια πιο υγιεινή επιλογή. Αν ωστόσο η βάση της σαλάτας είναι τα λαχανικά σε συνδυασμό με άπαχη πρωτεΐνη, όπως το ψητό ή βραστό κοτόπουλο, και μία σως βασισμένη στο ελαιόλαδο τότε πιθανό να πρόκειται για μία ασφαλή επιλογή.
Μύθος 3: Ο κρόκος του αυγού είναι ανθυγιεινός
Η πεποίθηση αυτή πήγαζε για χρόνια από επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την επίδραση της χοληστερόλης από τη διατροφή στα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Ωστόσο, τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν πως η διατροφική χοληστερόλη δεν επηρεάζει κατά πολύ τη χοληστερόλη του αίματος, ενώ την κυριότερη αρνητική επίδραση φαίνεται πως ασκούν τα κορεσμένα και trans λιπαρά. Ο κρόκος του αυγού λοιπόν, ενώ είναι πλούσιος σε χοληστερόλη, είναι σχετικά χαμηλός σε κορεσμένο λίπος και μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής.
Μύθος 4: Τα προϊόντα χαμηλών λιπαρών είναι πάντα η καλύτερη επιλογή
Τα προϊόντα χαμηλών λιπαρών είναι συνήθως μία καλή επιλογή όταν πρόκειται για τη μείωση στο περιεχόμενό τους στα βλαβερά κορεσμένα και trans λιπαρά. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις για την ενίσχυση της γεύσης τους η αφαίρεση του λίπους αντισταθμίζεται από την προσθήκη άλατος ή ζάχαρης, με αποτελέσμα τελικά να μην είναι τόσο υγιεινές εναλλακτικές. Είναι σημαντικό λοιπόν ο καταναλωτής να διαβάζει τις ετικέτες τροφίμων προτού επιλέξει ένα προϊόν χαμηλό σε λιπαρά. Επιπλεόν ας μην ξεχνάμε ότι και το λίπος είναι ένα απαραίτητο συστατικό της διατροφής μας που δεν πρέπει να αποκλείουμε εντελώς από τη διατροφή μας.
Μύθος 5: Οι υδατάνθρακες οδηγούν σε αύξηση βάρους
Μία από τις συνήθεις τακτικές που εφαρμόζει κανείς όταν θέλει να χάσει βάρος και να προσέξει τη διατροφή του είναι να μειώσει δραστικά την κατανάλωση υδατανθράκων. Έχει όμως επιστημονική βάση η προσέγγιση αυτή; Όταν οι υδατάνθρακες καταναλώνονται σε λογικές ποσότητες ως μέρος μίας ισοροπημένης διατροφής και χωρίς να συνδυάζονται με λιπαρές σάλτσες και άλλα συστατικά πλούσια σε λίπος και θερμίδες, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να μας οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους μας. Επιπλέον, όταν επιλέγουμε προϊόντα ολικής άλεσης, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά και το καστανό ρύζι, τότε το περιεχόμενό τους σε φυτικές ίνες ενισχύει τον κορεσμό και το πιθανότερο είναι τελικά να μας βοηθήσουν στην προσπάθεια απώλειας βάρους.
Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
