Ο αντιοξειδωτικός κουρκουμάς στο μικροσκόπιο της Κλινικής Διαιτολόγου-Διατροφολόγου με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, Δέσποινας Μαρσέλου.
Έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν στο αρσενικό, μια καρκινογενή τοξική ουσία που ανήκει στα βαρέα μέταλλα και τη συναντάμε κυρίως στο ρύζι. Ο κύριος μηχανισμός των βλαβών που σχετίζονται με αυτό φαίνεται πως είναι το οξειδωτικό στρες, με τις ελεύθερες ρίζες να συσσωρεύονται και να καταστρέφουν τα κύτταρα του οργανισμού, προκαλώντας βλάβες στο DNA, παρεμβαίνοντας και στην ικανότητα του σώματος να το επιδιορθώσει. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι τρόποι μαγειρέματος του ρυζιού που μπορούν να μειώσουν την περιεκτικότητά του αν και η προσοχή στη συχνότητα κατανάλωσή του είναι απαραίτητη.
Αφού, όμως, η βλάβη που προκαλείται από το αρσενικό είναι η οξείδωση, πώς μπορούν να βοηθήσουν αντιοξειδωτικές τροφές όπως ο κουρκουμάς;
Υπάρχουν πολλαπλές κλινικές μελέτες που έχουν δείξει ότι η κουρκουμίνη έχει θεραπευτική επάρκεια ενάντια σε πλήθος σε πλήθος παθήσεων και ασθενειών, όπως διαβήτη, καρκίνο, Αλτσχάιμερ και φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, των αρθρώσεων, των πνευμόνων, του δέρματος και των ματιών.
Όσον αφορά την προστασία μας από τα βαρέα μέταλλα, οι έρευνες δείχνουν ότι ο κουρκουμάς μπορεί να συμβάλλει στην απομάκρυνση των ελευθέρων ριζών, αλλά και να δεσμεύσει τα βαρέα μέταλλα. Όλα αυτά, όμως, είναι θεωρίες, μέχρι να αποδειχτούν.
Αυτό ακριβώς, όμως, συνέβη σε έρευνα που μελέτησε το αν ο κουρκουμάς μπορεί να μας προστατέψει ενάντια στην οξείδωση που προκύπτει από την οξείδωση από βαρέα μέταλλα και όπως όλοι ξέρουμε, το ρύζι (άρα και το αρσενικό) βρίσκεται στη διατροφή μας σε μεγάλο βαθμό. Γιατί, λοιπόν, να μη δούμε τι μπορεί να κάνει ο κουρκουμάς;
Ερευνητές έκαναν ακριβώς αυτό, όταν καθόρισαν το μέγεθος της βλάβης του DNA στους συμμετέχοντες της μελέτης, έπειτα από μια χημική καταστροφή που συνέβη στο Μπαγκλαντές, όταν εγκαταστάθηκαν κάποιοι αγωγοί καθαρισμού του νερού, που, όμως δεν ελέγχθηκε για αρσενικό. Άνθρωποι άρχισαν να εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις στα πόδια τους, ενώ περίπου 1 στους 10 σε διάφορα μέρη της χώρας πεθαίνει από καρκίνο λόγω της έκθεσης σε αρσενικό. Αυτή η καταστροφή επέστρεψε, ωστόσο, στους επιστήμονες να διερευνήσουν το φαινόμενο και τότε είναι που στους μισούς συμμετέχοντες της μελέτης έδωσαν κάψουλες κουρκουμίνης με μαύρο πιπέρι, ενώ στους υπόλοιπους χορήγησαν placebo. Πριν ξεκινήσει η μελέτη, το μέγεθος βλαβών του DNA στην ομάδα που τους δόθηκε είτε placebo, είτε κουρκουμάς ήταν μεγαλύτερο σε σχέση με τους συμμετέχοντες που δεν είχαν εκτεθεί σε αρσενικό, κάτι το οποίο παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι ερευνητές θέλησαν να δημιουργήσουν μια βάση εκκίνησης στις ομάδες που είχαν εκτεθεί στο αρσενικό, γι’ αυτό και περίμεναν 3 μήνες πριν ξεκινήσουν τη μελέτη. Πράγματι, η βλάβη στο DNA παρέμεινε σταθερή γι’ αυτό το διάστημα.
Στη συνέχεια, για 3 μήνες, ξεκίνησαν να δίνουν στις ομάδες συμμετεχόντων είτε κουρκουμίνη, είτε placebo. Στην ομάδα placebo δεν υπήρξαν αποτελέσματα, αλλά στην ομάδα του κουρκουμά φάνηκαν αποτελέσματα μέσα στον πρώτο μήνα. Στο τέλος του τρίτου μήνα, μάλιστα, η βλάβη στο DNA στην ομάδα που λάμβανε το αρσενικό δεν ήταν χειρότερη από τις περιπτώσεις όσων δεν είχαν εκτεθεί στην τοξική ουσία.
Η σύγκριση των αποτελεσμάτων των δύο ομάδων έδειξε με λίγα λόγια ότι ο κουρκουμάς είχε έναν αποτελεσματικό ρόλο στη μείωση της βλάβης του DNA ως ένας εξαιρετικός αντιοξειδωτικός παράγοντας. Βρήκαν, μάλιστα, ότι η κουρκουμίνη μπόρεσε να αναιρέσει τη δράση του αρσενικού και να επιδιορθώσει τα ένζυμα, προλαμβάνοντας, αλλά και επιδιορθώνοντας της ζημιά. Συνεπώς, η κουρκουμίνη μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην πρόληψη καρκινογένεσης λόγω αρσενικού.
Πρέπει, ωστόσο, να εξασφαλίσουμε ότι ο κουρκουμάς που καταναλώνουμε δεν είναι επίσης μολυσμένος με βαρέα μέταλλα, για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Τι συμβαίνει, όμως, και αν καταναλώνουμε αντιοξειδωτικά φρούτα και λαχανικά; Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη βήτα-καροτίνη από λαχανικά όπως καρότα, γλυκοπατάτες, μπρόκολο, σπανάκι κ.ο.κ., αφού βρέθηκε ότι όσοι είχαν υψηλά επίπεδα βήτα-καροτίνης στο αίμα τους, είχαν 99% μικρότερη πιθανότητα να πάθουν καρκίνο λόγω αρσενικού σε σχέση με αυτούς που είχαν χαμηλά επίπεδα στο αίμα.
Αν είναι, λοιπόν, να φάτε ρύζι, προσθέστε του λίγο κουρκουμά και γλυκοπατάτα και μειώστε την αρνητική επίδραση του αρσενικού στον οργανισμό σας.
