Το σουβλάκι είναι χαρακτηριστικό ελληνικό έδεσμα από ψημένα κομμάτια κρέατος και είναι ονομαστό σε όλο τον κόσμο. Είναι από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει ένας τουρίστας ερχόμενος στην Ελλάδα Είναι ένας τύπος γρήγορου φαγητού που συναντάμε κυρίως σε υπαίθριες εκδηλώσεις εορταστικού χαρακτήρα. Στα ελληνικά πανηγύρια, σχεδόν πάντα υπάρχουν πρόχειρες ψησταριές που πουλούν σουβλάκια με ψωμί.
Η συνταγή είναι γνωστή από την ελληνική αρχαιότητα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Αθήναιου στο έργο του Δειπνοσοφιστές, ότι ο Ηγήσιππος στο Οψαρτυτικό του(οδηγός μαγειρικής), αναφέρει ένα έδεσμα που λεγόταν κάνδαυλος και ήταν κάτι ανάλογο με το σημερινό σουβλάκι. Συνδύαζε κομμάτια από ψητό κρέας, πίτα, τυρί και άνηθο και σερβιριζόταν με ζουμί.
Το σουβλάκι από εντόσθια αναφέρεται σε ρωμαϊκά κείμενα του 1ου αιώνα μ.Χ. αλλά και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου μετά την άλωση, μικροπωλητές πωλούσαν στους δρόμους εκτός από φρούτα ή λαχανικά, και σουβλάκι με πίτα. Η λέξη σουβλάκι προέρχεται από τη σούβλα που με τη σειρά της προέρχεται από το Λατινικό Subulus.
Στις μέρες μας εξακολουθεί να αποτελεί ίσως το πιο αγαπημένο έδεσμα των Ελλήνων, μικρών και μεγάλων. Τι όμως αλήθεια ισχύει, μας παχαίνει το σουβλάκι;
Αρκετοί θεωρούν το σουβλάκι junk food, αλλά η αλήθεια είναι πως, όταν φτιάχνεται από υλικά πρώτης ποιότητας κάθε άλλο παρά ένοχη απόλαυση είναι!
Ένα σουβλάκι μετρίου μεγέθους περιέχει υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, ασβέστιο, και πρωτεΐνη και θεωρείται πλήρες γεύμα.
Εκείνο που το έχει διατηρήσει αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου είναι πως συνδυάζει μέσα σε μια πίτα όλα εκείνα τα βασικά συστατικά που χρειάζεται κάποιος μέσα στην ημέρα του, γεγονός που το κατατάσσει στα πλήρη γεύματα. Σήμερα, βέβαια, έχει προσαρμοστεί και αυτό στις ανάγκες της εποχής. Έτσι, μπορούμε να το βρούμε σε πολλούς τύπους και με μια μεγάλη ποικιλία κρεάτων και λαχανικών.
Σκέψου πρακτικά
Ο σωστός συνδυασμός μπορεί να μας γλιτώσει θερμίδες, ο λάθος όμως μπορεί να τις εκτοξεύσει στα ύψη χωρίς καν να το καταλάβουμε! Όταν επιλέγεις ένα τυλιχτό σουβλάκι, η επιλογή κρέατος (χοιρινό ή κοτόπουλο) δεν διαφοροποιεί ιδιαίτερα τη θερμιδική του αξία. Μόνο στην περίπτωση που το χοιρινό έχει πολύ λίπος το κοτόπουλο είναι καλύτερη επιλογή.
Ο γύρος, επίσης, αν είναι σε μικρή ποσότητα (περίπου 60 γρ.) δεν επιβαρύνει θερμιδικά το τυλιχτό. Αν, όμως, είναι μεγάλη η ποσότητα που θα μπει μέσα στο τυλιχτό (περίπου 100 γρ.), επιβαρύνεται κατά μέσο όρο με 100 θερμίδες, δηλαδή 1-1,5 πόντο. Αυτό μπορείς να το διαπιστώσεις πολύ εύκολα, γιατί πολύ απλά δεν θα κλείνει η πίτα από το σουβλάκι!
Η light εκδοχή
Τη διαφορά μπορεί να την κάνει και η πίτα, ανάλογα με το αν είναι λαδωμένη ή αλάδωτη, οπότε έχει 160 θερμίδες στην πρώτη περίπτωση (δηλαδή, 2 πόντους) και 250 θερμίδες στη δεύτερη περίπτωση. Τέλος, αν δεν βάλεις πατάτες στο σουβλάκι, γλιτώνεις 1 πόντο από τη θερμιδική του αξία, ενώ η επιλογή της μουστάρδας ως σος δεν προσθέτει καθόλου θερμίδες και αποτελεί την πιο έξυπνη επιλογή για να μην είναι στεγνό. Επιπλέον, η μουστάρδα ταιριάζει και με το χοιρινό γευστικά αλλά και με το κοτόπουλο. Προσοχή: Δεν πρέπει να την αναμείξεις με μαγιονέζα, γιατί τότε έχει κανονικότατα θερμίδες. Η αμέσως επόμενη λύση είναι το τζατζίκι, που δίνει μόνο 0,5 πόντο στο σουβλάκι μας και αρκετή γεύση.
Ολοκληρωμένο γεύμα
Ό,τι κι αν επιλέξει κανείς να φάει, σημασία έχει να το μετρήσει σωστά και να μην υπερβεί τους πόντους που δικαιούται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το υπόλοιπο των πόντων που έχουν μείνει για το βράδυ ουσιαστικά θα καθορίσει την επιλογή σου. Το σουβλάκι μας δίνει πολλά θρεπτικά συστατικά. Πλούσιο σε πρωτεΐνες, βιταμίνες Β, σίδηρο και υδατάνθρακες. Το βασικό του μειονέκτημα είναι ότι περιέχει μεγάλη ποσότητα λίπους και μάλιστα κορεσμένου. Επιλέγοντας, όμως, τη light εκδοχή του μπορείς να συνδυάσεις τη γεύση με ένα ισορροπημένο διατροφολόγιο.
Τα υλικά ξεχωριστά
Το χοιρινό κρέας αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεΐνης, σιδήρου, ψευδαργύρου και βιταμινών από το σύμπλεγμα Β.
Το κοτόπουλο είναι και αυτό μια πλούσια πηγή πρωτεϊνών. Περιέχει βιταμίνες Β6 και Β3, σελήνιο και φώσφορο.
Η ντομάτα περιέχει σίδηρο, ασβέστιο, κάλιο και βιταμίνες Α και C. Επίσης, είναι πλούσια σ λυκοπένιο (ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία), εξ ου και το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα της.
Το κρεμμύδι έχει αντιμικροβιακές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Περιέχει φλαβονοειδή που έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση. Επίσης, έχει βιταμίνες Β6 και C, φυτικές ίνες, κάλιο, χρώμιο, μαγγάνιο και φολικό οξύ.
Η αλάδωτη πίτα περιέχει φυτικές ίνες, ασβέστιο, κάλιο, νάτριο, βιταμίνη Ε, φώσφορο και ρετινόλη. Επίσης, αποτελεί την κύρια πηγή αμύλου σε ένα σουβλάκι.
