Γιατί να προτιμάτε μέντα και δυόσμο;

Η Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος MSc, MBA, SRD, Κάλλια Θ. Γιαννιτσοπούλου ρίχνει φως σε αυτά τα τόσο αρωματικά βότανα και μας προτρέπει να τα έχουμε πάντα στην κουζίνα μας, δοκιμάζοντας τις συνταγές της.

Η οικογένεια των φυτών Mentha περιλαμβάνει δυόσμο, μέντα, δυόσμο πορτοκαλιού, δυόσμο μήλου, δυόσμο ανανά και άλλα. Η μέντα είναι ένα πολυετές και ευρέως διαδεδομένο βότανο. Όταν φυτεύεται σε καλό έδαφος, η μέντα μεγαλώνει άγρια και μπορεί να ξεπεράσει τους κήπους και τους χλοοτάπητες, καθιστώντας την ένα δημοφιλές βότανο για την κηπουρική.

Το φυτό έχει μια μεγάλη ποικιλία χρήσεων. Κάθε ποικιλία μέντας έχει τη δική της ξεχωριστή γεύση, αλλά οι δύο πιο γνωστές είναι η μέντα και ο δυόσμος. Τα πολλά οφέλη που σχετίζονται με την πρόσληψη των φυτών αυτών περιλαμβάνουν τη σωστή πέψη, την ανακούφιση από τη ναυτία και τη θεραπεία του άσθματος και των προβλημάτων φροντίδας του δέρματος. Η μέντα είναι επίσης γνωστή για τα οφέλη υγιεινής της. Οι κύριες διαφορές μεταξύ μέντας και δυόσμου είναι στη σύνθεση μενθόλης τους, στα χαρακτηριστικά των φύλλων τους και στις συγκεκριμένες χρήσεις τους.

Η μέντα, επιστημονικά γνωστή ως Mentha piperita, είναι μια διασταυρούμενη φυλή νερού μέντας και δυόσμου. Αυτό το βότανο είναι δημοφιλές για την υγεία και τις ιατρικές του χρήσεις καθώς μπορεί να αντιμετωπίσει τη δυσπεψία, το κοινό κρυολόγημα και να ηρεμήσει τις φλεγμονές. Ο δυόσμος είναι ένας τύπος του φυτού αυτού, επιστημονικά γνωστός ως Mentha spicata. Αυτό το συγκεκριμένο βότανο είναι γνωστό για το χαρακτηριστικό του άρωμα που το καθιστά αγαπημένο συστατικό σε γαστρονομικές συνταγές καθώς και σε ποτά κοκτέιλ.

Η μέντα κατατάσσεται ψηλά όσον αφορά τη γεύση και το άρωμα της μενθόλης. Ως εκ τούτου, θεωρείται περισσότερο για ιατρικούς και υγιεινούς σκοπούς. Αυτός ο συγκεκριμένος τύπος μέντας κάνει θαύματα για δυσπεψία, πονοκεφάλους και δερματικά προβλήματα, για να αναφέρουμε μερικά. Χρησιμοποιείται συχνά σε καραμέλες, ούλα, τρίψιμο μυών, σκόνη ποδιών, στοματικό διάλυμα και οδοντόκρεμα. Ο δυόσμος, από την άλλη πλευρά, έχει χαμηλότερη σύνθεση μενθόλης, δίνοντας μια φρέσκια και γλυκιά γεύση. Συχνά χρησιμοποιείται σε μαγειρικές συνταγές – κυρίως μεσογειακά φαγητά, αρτοσκευάσματα, κοκτέιλ, τσάι και άλλα ποτά.

Τα οφέλη του φυτού Mentha, το οποίο περιλαμβάνει την γνωστή σε εμάς μέντα και τον δυόσμο είναι:

Είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά
Οι τύποι αυτού του φυτού είναι μια ιδιαίτερα καλή πηγή βιταμίνης Α, μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που είναι κρίσιμη για την υγεία των ματιών και τη νυχτερινή όραση. Είναι επίσης μια ισχυρή πηγή αντιοξειδωτικών, ειδικά σε σύγκριση με άλλα βότανα και μπαχαρικά. Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν το σώμα σας από το οξειδωτικό στρες, έναν τύπο βλάβης στα κύτταρα που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες.

Μπορεί να βελτιώσει το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι μια κοινή διαταραχή του πεπτικού σωλήνα. Χαρακτηρίζεται από πεπτικά συμπτώματα όπως πόνο στο στομάχι, αέρια, φούσκωμα και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου. Παρόλο που η θεραπεία για το IBS συχνά περιλαμβάνει διατροφικές αλλαγές και λήψη φαρμάκων, η έρευνα δείχνει ότι η λήψη ελαίου μέντας ως βοτανικού φαρμάκου μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη.

Θα μπορούσε να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου
Εκτός από την κατάποση μέντας ή δυόσμου, υπάρχουν ισχυρισμοί ότι η εισπνοή του αρώματος των αιθέριων ελαίων από το φυτό θα μπορούσε να προσφέρει οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης λειτουργίας του εγκεφάλου. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η μυρωδιά του αρώματος του φυτού μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και την εγρήγορση, ενώ άλλες μελέτες δεν δείχνουν κανένα αποτέλεσμα. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για την περαιτέρω κατανόηση των επιπτώσεων της μέντας στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Βελτιώνει κάποιες φορές τα συμπτώματα του κρυολογήματος
Πολλές μη συνταγογραφούμενες θεραπείες κρυολογήματος και γρίπης περιέχουν μενθόλη, μια βασική ένωση στο έλαιο μέντας. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μενθόλη είναι ένα αποτελεσματικό αποσυμφορητικό της μύτης που μπορεί να απαλλαγεί από τη συμφόρηση και να βελτιώσει τη ροή του αέρα και την αναπνοή.Ωστόσο, πολλαπλές μελέτες δείχνουν ότι η μενθόλη δεν έχει αποσυμφορητική λειτουργία.  Αυτό σημαίνει ότι αν και η μενθόλη δεν λειτουργεί ως αποσυμφορητικό, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι αναπνέουν πιο εύκολα από τη μύτη τους. Αυτό είναι πιθανό να προσφέρει τουλάχιστον κάποια ανακούφιση σε όσους έχουν προσβληθεί από κρυολόγημα ή γρίπη.

Παρά τα πολλαπλά οφέλη, όπως πολλά βότανα, η μέντα και ο δυόσμος μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά μερικούς ανθρώπους. Τα άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ) δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το φυτό αυτό σε μια προσπάθεια να καταπραΰνουν τα πεπτικά προβλήματα. Σύμφωνα με μια αξιοπιστία του 2019, η μέντα λειτουργεί συνήθως ως έναυσμα για τα συμπτώματα της ΓΟΠΝ. Η λήψη λαδιού μέντας σε μεγάλες δόσεις μπορεί να είναι τοξική. Είναι απαραίτητο να τηρήσετε τις συνιστώμενες δόσεις ελαίου μέντας. Η καθαρή μενθόλη που περιλαμβάνεται στην μέντα και στον δυόσμο είναι δηλητηριώδης και δεν προορίζεται για εσωτερική κατανάλωση. Οι άνθρωποι πρέπει ποτέ να το εφαρμόζουν στο δέρμα ή σε μια κοντινή επιφάνεια, όπως ένα μαξιλάρι, για να διαλύσουν τους αναθυμιάσεις. Μην εφαρμόζετε λάδι μέντας στο πρόσωπο ενός βρέφους ή ενός μικρού παιδιού, καθώς μπορεί να προκαλέσει σπασμούς που εμποδίζουν την αναπνοή.

menta-duosmos

ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΕΝΤΑΣ
Ανά 100 γρ. :
Θερμίδες 70kcal
Λιπίδια 0,9 γρ.
Κορεσμένα λιπαρά 0,2 γρ.
Χοληστερόλη 0 mg
Νάτριο 31 mg
Κάλιο 569 mg
Υδατάνθρακες 15 g
Φυτικές ίνες 8 g
Πρωτεΐνη 3,8 g
Ασβέστιο 243 mg
Σίδηρος 5,1 mg
Μαγνήσιο 80 mg

ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΔΥΟΣΜΟΥ
Ανά 100 γρ. :
Θερμίδες 44 kcal
Λιπίδια 0,7 γρ.
Κορεσμένα λιπαρά 0,2 γρ.
Χοληστερόλη 0 mg
Νάτριο 30 mg
Κάλιο 458 mg
Υδατάνθρακες 8 g
Φυτικές ίνες 7 g
Πρωτεΐνη 3,3 g
Ασβέστιο 99 mg
Σίδηρος 11,9 mg
Μαγνήσιο 63 mg

Αφού ο δυόσμος και η μέντα χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα σε φαγητά ή ακόμη και ποτά, ας δούμε μερικές ενδιαφέρουσες συνταγές που μπορούμε να καταναλώσουμε στην καθημερινότητα μας!

Κέικ σοκολάτας με μέντα
Υλικά
1/2 φλιτζάνι βούτυρο, σε κύβους
115 γρ. πικρη σοκολάτα, ψιλοκομμένη
2 αυγά
2 κρόκους αυγού
1/3 φλιτζάνι ζάχαρη
1/2 κουταλάκι του γλυκού εκχύλισμα μέντας
1/8 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
1/4 φλιτζάνι αλεύρι για όλες τις χρήσεις
Άχνη ζάχαρη

Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°. Σε μια μικρή  κατσαρόλα, ζεσταίνουμε το βούτυρο και τη σοκολάτα σε χαμηλή φωτιά μέχρι να αναμειχθούν, ανακατεύοντας συνεχώς και μεταφέρουμε σε ένα μεγάλο μπολ.
Προσθέτουμε αυγά, κρόκους αυγών, ζάχαρη, εκχύλισμα και αλάτι στο μείγμα σοκολάτας. Ανακατεύουμε καλά. Ανακατεύουμε με αλεύρι.
Τοποθετούμε το μείγμα σε ένα ταψί. Ψήνουμε για 10-12 λεπτά μέχρι οι άκρες να είναι καλά ψημένες.
Αφαιρούμε από το φούρνο και αφήνουμε να ζεσταθεί 1 λεπτό. Βάζουμε τα κέικ σε ένα πιάτο. Προσθέτουμε από πάνω την άχνη ζάχαρη αν επιθυμούμε και σερβίρουμε αμέσως.

Milkshake μέντας
Υλικά

1 φλιτζάνι 2% γάλα
2 φλιτζάνια παγωτό βανίλια
1/2 κουταλάκι του γλυκού εκχύλισμα μέντας
1/2 φλιτζάνι θρυμματισμένες καραμέλες μέντας
Σαντιγί

Εκτέλεση
Τοποθετούμε όλα τα υλικά σε ένα μπλέντερ με τη σειρά που αναγράφονται. Έπειτα, τα τοποθετούμε σε ποτήρια και σερβίρουμε αμέσως.

Kοκτέιλ με δυόσμο
Υλικά
φύλλα μέντας
4 κουταλιές της σούπας τζιν
1 κουταλιά της σούπας χυμό λάιμ
1 κουταλιά της σούπας χυμό λεμονιού
1 κουταλιά της σούπας απλό σιρόπι ή σιρόπι σφενδάμου
Για τη γαρνιτούρα: Λεμόνι, φύλλα μέντας

Εκτέλεση
Προσθέτουμε τα φύλλα μέντας σε ένα σέικερ κοκτέιλ και τα πιέζουμε να βγάλουν αρώματα.
Προσθέτουμε το τζιν, το χυμό λεμονιού, το χυμό λάιμ και το σιρόπι στο σέικερ κοκτέιλ. Γεμίσουμε με πάγο και ανακινούμε μέχρι να κρυώσει.
Σουρώνουμε το ποτό σε παγωμένο ποτήρι κοκτέιλ. Γαρνίρουμε με ένα επιπλέον φύλλο μέντας  (το χτυπάμε ανάμεσα στα χέρια μας για να απελευθερώσουμε τα έλαια) και μια φέτα λεμονιού.

Σαλάτα με δυόσμο, μήλα, σπανάκι
Υλικά

1/3 φλιτζάνι φυτικό έλαιο
2 κουταλιές χυμό λεμονιού
1 κουταλιά της σούπας πράσινο κρεμμύδι σε λεπτές φέτες
1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη
1-1/2 κουταλάκια του γλυκού ψιλοκομμένο φρέσκο δυόσμο ή 1/2 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένες νιφάδες μέντας
1/4 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Πιπέρι
1 συσκευασία φρέσκο σπανάκι, σκισμένο
2 μέτρια μήλα, κομμένα σε λεπτές φέτες
1 μικρό αγγούρι, κομμένο στη μέση και σε λεπτές φέτες
2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο

Εκτέλεση
Σε ένα βάζο με σφιχτό καπάκι, συνδυάζουμε το λάδι, το χυμό λεμονιού, το πράσινο κρεμμύδι, τη ζάχαρη, το δυόσμο, το αλάτι και το πιπέρι. Ανακινούμε καλά. Σε μια σαλατιέρα, συνδυάζουμε το σπανάκι, τα μήλα και το αγγούρι και έπειτα περιχύνουμε με το μείγμα μας.

Κάλλια Θ. Γιαννιτσοπούλου – Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος
somaygies