Άρρηκτα συνδεδεμένη με τους μεσογειακούς λαούς, η ελιά, και κυρίως το ελαιόλαδο, αποτελούν βασικά συστατικά της διατροφής μας. Γνωρίστε τις ευεργετικές ιδιότητες του «χρυσού» καρπού και εντάξτε τον δυναμικά στα πιάτα σας.
Λέγεται πως η θεά Αθηνά χάρισε στους Αθηναίους μια ελιά και εκείνοι με την σειρά τους, για να την τιμήσουν, έδωσαν το όνομά της στην πόλη τους. Κανένα άλλο καρποφόρο δένδρο, δεν έχει συνδεθεί τόσο πολύ με τη διατροφική μας παράδοση. Και κανένας άλλος καρπός δεν μας χαρίζει κάτι τόσο πολύτιμο, όσο το ελαιόλαδο. Με πολλαπλά οφέλη στην υγεία και με την ικανότητα να χαρίζει νοστιμιά σε όλα τα φαγητά, το ελαιόλαδο, είναι ο αδιαφιλονίκητος «βασιλιάς» της διάσημης μεσογειακής διατροφής.
Ιδανικό για τις κλιματολογικές συνθήκες της Μεσογείου, το δένδρο της ελιάς ευδοκιμεί ακόμη και κάτω από αντίξοες συνθήκες ανομβρίας, δυνατών ανέμων και υψηλών θερμοκρασιών. Αποτελεί ίσως το μόνο δένδρο, που έχει τόσο άρρηκτα συνδεθεί με την ελληνική λαϊκή παράδοση καθώς η διαδικασία της συγκομιδής των καρπών του, μετατρέπεται κάθε χρονιά σε μια μεγάλη γιορτή της φύσης. Η ελιά, δίνει καρπούς μετά τα 5 της χρόνια και ανθοφορεί στο τέλος της άνοιξης (Απρίλιο με Μάϊο) ενώ η συγκομιδή των καρπών της ξεκινά τον χειμώνα (Νοέμβριο) και ολοκληρώνεται τον Φεβρουάριο για τις πιο ζεστές και νότιες περιοχές της χώρας.
Κατηγορίες ελαιολάδου
Ανάλογα με τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, το ελαιόλαδο, διακρίνεται στις παρακάτω κατηγορίες:
Ελαιόλαδο
Είναι το λάδι, το οποίο παραλαμβάνεται αποκλειστικά και μόνο από τον καρπό της ελιάς(Olea europa). Δεν περιλαμβάνονται τα λάδια, τα οποία εξάγονται με διαλύτη, ούτε τα εστεροποιημένα και τα μείγματα άλλων λαδιών. Ο χαρακτηρισμός ελαιόλαδο, όταν χρησιμοποιείται μόνος του, δεν αναφέρεται σε καμιά περίπτωση στο πυρηνέλαιο.
Παρθένο ελαιόλαδο
Είναι το ελαιόλαδο, το οποίο παραλαμβάνεται από τον καρπό της ελιάς με μηχανικά ή φυσικά μέσα και κατά την παραλαβή του εφαρμόζονται συνθήκες, οι οποίες δεν προκαλούν αλλοιώσεις στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του. Το ελαιόλαδο της κατηγορίας αυτής δεν έχει υποβληθεί σε καμιά επεξεργασία, εκτός από πιθανή μετάγγιση, φυγοκέντριση και διήθηση.
Παρθένο ελαιόλαδο κατάλληλο για κατανάλωση
Το ελαιόλαδο αυτό, το οποίο μπορεί να φέρει και τον χαρακτηρισμό φυσικό, περιλαμβάνει τους εξής τύπους:
-Παρθένο ελαιόλαδο-Εξαιρετικό ή έξτρα (virgin olive oil – extra). Είναι παρθένο ελαιόλαδο με άμεμπτη γεύση και οσμή και με μέγιστη οξύτητα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, 1g/100g λαδιού.
-Παρθένο ελαιόλαδο-Εκλεκτό ή φίνο (virgin olive oil – fine). Είναι παρθένο ελαιόλαδο με άμεμπτη γεύση και οσμή και με μέγιστη οξύτητα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, 1,5g/100g λαδιού.
-Παρθένο ελαιόλαδο-Κουράντε ή ημίφινο ή κανονικό (virgin olive oil semi-fine). Είναι το παρθένο ελαιόλαδο με καλή γεύση και οσμή και με οξύτητα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ 3g/100g λαδιού. Στην οξύτητα του παραπάνω ελαιόλαδου δίνεται μια ανοχή 10% δηλαδή, μέχρι 3,3g/100g λαδιού.
-Παρθένο ελαιόλαδο ακατάλληλο για κατανάλωση όπως έχει (virgin olive oil lampante) Το ελαιόλαδο αυτό φέρει το χαρακτηρισμό λαμπάντε. Είναι ελαιόλαδο με κακή γεύση και οσμή ή με μέγιστη οξύτητα, εκφρασμένη σε ελαϊκό οξύ, μεγαλύτερη από 3,3g/100g λαδιού. Το ελαιόλαδο της κατηγορίας αυτής προορίζεται για ραφινάρισμα ή για βιομηχανική χρήση.
-Ραφιναρισμένο ελαιόλαδο (Refined olive oil) Είναι το ελαιόλαδο, το οποίο παραλαμβάνεται από παρθένο ελαιόλαδο με ραφινάρισμα, το οποίο όμως δεν προκαλεί αλλαγές στην αρχική δομή των γλυκεριδίων.
-Ελαιόλαδο ή γνήσιο ελαιόλαδο ή αγνό ή κουπέ (pure olive oil)
Είναι μείγμα παρθένου ελαιόλαδου, κατάλληλου για κατανάλωση και ραφιναρισμένου ελαιόλαδου. Συνήθως, χρησιμοποιούνται προσμίξεις σε διάφορες αναλογίες παρθένου και ραφιναρισμένου ελαιόλαδου, οι οποίες δίνουν διάφορους τύπους (γνήσιου ελαιόλαδου), τα χαρακτηριστικά των οποίων καθορίζονται με αμοιβαίες συμφωνίες μεταξύ των αγοραστών και των πωλητών. Τα μείγματα αυτά πρέπει να έχουν τα χαρακτηριστικά ποιότητας που έχουν καθιερωθεί για το γνήσιο ελαιόλαδο.
Οφέλη στην υγεία από την κατανάλωση ελαιόλαδου
Απαραίτητο συστατικό της καθημερινής μας διατροφής, το ελαιόλαδο δεν θα πρέπει να λείπει ποτέ από το τραπέζι μας. Πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, το ελαιόλαδο αποτελεί «ασπίδα» για την υγεία και βοηθά:
•Στη μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL) στο αίμα
•Στη διατήρηση της περιεκτικότητας του αίματος σε «καλή» χοληστερίνη (HDL)
•Στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων και στην προστασία από την στεφανιαία νόσο λόγω των ισχυρών αντιοξειδωτικών του.
•Στη μείωση των γαστρικών υγρών και στην θεραπεία του στομαχικού έλκους.
•Στην καλύτερη απορρόφηση ασβεστίου από τον οργανισμό
•Στην πρόληψη του καρκίνου
•Στην αναζωογόνηση του δέρματος
•Στην καλή λειτουργία του εντέρου
•Στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού των διαβητικών με εξισορρόπηση των τιμών του σακχάρου.
