Το βιβλίο αποτελεί το παράθυρο στη φαντασία αλλά και τη σκέψη του παιδιού. Ο συνδυασμός της εικόνας με το κείμενο προσφέρει πολυαισθητική απόλαυση. Η δύναμη που έχουν οι εικόνες και οι λέξεις επιτρέπουν στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί και να σκεφτεί.
Η ανάγνωση παιδικών βιβλίων, ήδη από τη βρεφική ηλικία, δίνει στο παιδί μια ακόμα δυνατότητα, ν’ αναπτύξει καλύτερα τις γλωσσικές του ικανότητες και να χτίσει γερά θεμέλια πάνω στα οποία στη συνέχεια θα στηριχθούν οι ικανότητές του για ανάγνωση και γενικότερα για μάθηση.
Ίσως, μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της ανάγνωσης παιδικών βιβλίων είναι το γεγονός ότι φέρνει το παιδί και το γονιό πιο κοντά. Όσο ο γονιός διαβάζει στο παιδί, δημιουργείται μια ζεστή και όμορφη σχέση, όπου τόσο η μητέρα ή ο πατέρας όσο και το παιδί απολαμβάνουν τη συντροφιά του άλλου και δένονται ακόμα περισσότερο μεταξύ τους.
10 πλεονεκτήματα για να διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά μας:
- Ενισχύεται η ακουστική ικανότητα
- Αυξάνεται το λεξιλόγιο αφού ακούγονται όλο και περισσότερες λέξεις
- Αναπτύσσεται η προσοχή και η μνήμη
- Βοηθάμε το παιδί να μάθει ασυνήθιστες λέξεις
- Βοηθάμε το παιδί να καταλάβει την σημασία των λέξεων
- Βοηθάμε το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του βιβλίου
- Βοηθάμε το παιδί να μάθει να αντλεί πληροφορίες μέσα από την εικονογράφηση
- Προωθείται η ηρεμία και ο δεσμός μεταξύ του γονιού και παιδιού
- Διεγείρεται η φαντασία του αλλά και όλες οι αισθήσεις
- Ενισχύεται η αγάπη του προς τα βιβλία και την μάθηση
Παρακάτω παρατίθενται τα στάδια που δείχνουν τις περιόδους όπου το παιδί έρχεται σε επαφή με το βιβλίο και την ανταπόκριση του.
Ακρόασης: 0-8 Μήνες
- Ανταποκρίνεται περισσότερο στα ποιήματα και ιστορίες.
- Αναγνωρίζει τη φωνής της μητέρας
Προσοχής: 8-12 μηνών
- Το παιδί δείχνει ενδιαφέρον για τα βιβλία που περιέχουν οικεία σε αυτό εικόνες.
- Κοιτάει εικόνες σε βιβλία για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα.
Έκφρασης: 1 Έτους
- Το παιδί κοιτάει τις εικόνες ενός βιβλίου, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα και ίσως τις δείχνει ή παράγει ήχους.
- Ανταποκρίνεται σε τραγούδια και μελωδίες παράγοντας ήχους ή μουρμουρίζοντας μόνο του.
Συμμέτοχης: 1-2 Ετών
- Γυρνάει τις σελίδες του βιβλίο περισσότερες από μια φορές.
- Χτυπά ελαφρά με το δάκτυλο του ή δείχνει μερικές εικόνες από ένα βιβλίο, ειδικά όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα.
- Δείχνει ενδιαφέρον σε απλές και σύντομες ιστορίες.
- Αρχίζει να κατονομάζει έγχρωμες εικόνες.
Χρήσης και αναζήτησης: 2-3 Ετών
- Γνωρίζει τη λειτουργία και τη χρήση του γραπτού λόγου – οι λέξεις αποκτούν σημασία και σκοπό.
- Δείχνει και κατονομάζει πολλές συνήθεις εικόνες από βιβλία.
- Αποκτάει κάποια αγαπημένα βιβλία και απολαμβάνει να του τα διαβάζουν ξανά και ξανά.
- Αρχίζει να κάθεται μόνο του και να κοιτάει βιβλία.
- Γυρνάει μια σελίδα τη φορά.
- Γνωρίζει ότι τα βιβλία έχουν μπροστινή και πίσω όψη.
- Γνωρίζει πώς να ανοίγει και να κρατάει τα βιβλία.
- Γνωρίζει την κατεύθυνση της εκτύπωσης των βιβλίων (από αριστερά προς τα δεξιά).
- Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (5-15 λεπτά).
Συμβολικής ανάγνωσης: 3-4 Ετών
- Αναγνωρίζει γνωστά λογότυπα, όπως ονόματα κουτιών από φαγητά, ταμπέλες καταστημάτων, σήματα οδικής κυκλοφορίας, και ίσως τα κατονομάζει (π.χ. «Εδώ λέει ΝΟΥΝΟΥ!»).
- Προσποιείται ότι διαβάζει βιβλία κρατώντας τα, γυρνώντας τις σελίδες και λέγοντας μερικές λέξεις.
- Αναγνωρίζει και ίσως λέει λέξεις που είναι μελωδικές και λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
- Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία και να συμμετέχει στην ανάγνωση συμπληρώνοντας γνωστά κομμάτια.
Συμβολικής ανάγνωσης: 4 Ετών
- Λέει μελωδικές λέξεις και βάζει σε σειρά λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
- Καταλαβαίνει ότι ο γονιός του διαβάζει τις λέξεις μέσα από το κείμενο του βιβλίου και δεν κάνει περιγραφή των εικόνων.
- Αναγνωρίζει τα όρια των λέξεων δείχνοντας τα κενά-διαστήματα μεταξύ των λέξεων.
- Προσποιείται ότι διαβάζει από ένα βιβλίο μια ιστορία συνήθως απομνημονεύοντας την.
Γνωστικής επεξεργασίας:5 Ετών
- Κατανοεί ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε μικρότερα τμήματα και το αποδεικνύει μετρώντας των αριθμό των συλλαβών σε μια λέξη.
- Κατονομάζει τα γράμματα της αλφαβήτα και τους αριθμούς 1-10.
- Γνωρίζει ίσως ότι τα γράμματα έχουν ήχους και τους ήχους που αντιστοιχούν σε μερικά γράμματα.
- Αναγνωρίζει πρώτα τους ήχους των προφορικών λέξεων (π.χ. η «μαμά ξεκινάει από το /μ/)
- Αρχίζει να δείχνει συγκεκριμένα γράμματα σε μια σελίδα.
- Ίσως διαβάζει μερικές γνωστές λέξεις μέσω οπτικής αναγνώρισης.
